પ્રશ્ન 1(અ) [3 ગુણ]

congestion control ના પ્રકારો જણાવો અને કોઈપણ એક સમજાવો

જવાબ:

પ્રકાર	વર્ણન
Open-Loop	congestion થાય તે પહેલાં અટકાવે
Closed-Loop	congestion detect થયા પછી વ્યવસ્થાપન

Open-Loop Congestion Control સમજાવટ:

અટકાવવાનો અભિગમ: congestion થાય તે પહેલાં action લે
Traffic shaping: sender પર data rate control કરે
Admission control: વધુ traffic દરમિયાન નવા connections limit કરે
Load shedding: buffer full થાય ત્યારે packets drop કરે

મેમરી ટ્રીક: "Open Prevents Traffic Admission Load"

પ્રશ્ન 1(બ) [4 ગુણ]

Address Resolution Protocol વિસ્તારપૂર્વક સમજાવો

જવાબ:

ARP (Address Resolution Protocol) local networks માં IP addresses ને MAC addresses સાથે map કરે છે.

કાર્ય પ્રક્રિયા:

ARP Request: "કોની પાસે IP X છે?" broadcast message
ARP Reply: target device પોતાનું MAC address આપે
ARP Cache: ભવિષ્ય માટે IP-MAC mappings store કરે
Dynamic mapping: entries automatically update કરે

Table: ARP Message Types

Type	Purpose	Broadcast
ARP Request	MAC address શોધવા માટે	Yes
ARP Reply	MAC address આપવા માટે	No

મેમરી ટ્રીક: "ARP Requests Broadcast, Replies Cache Dynamic"

પ્રશ્ન 1(ક) [7 ગુણ]

TCP/IP મોડેલના દરેક layers ને તેમની કાર્યક્ષમતા સાથે સમજાવો

જવાબ:

TCP/IP Model internet communication માટે four-layer network protocol stack છે.

graph LR
    A[Application Layer] --> B[Transport Layer]
    B --> C[Internet Layer] 
    C --> D[Network Access Layer]

Layer Functions:

Layer	Function	Protocols
Application	User interface, network services	HTTP, FTP, SMTP
Transport	End-to-end communication	TCP, UDP
Internet	Routing, addressing	IP, ICMP
Network Access	Physical transmission	Ethernet, WiFi

Application Layer: applications ને network services provide કરે
Transport Layer: error control સાથે reliable data delivery ensure કરે
Internet Layer: IP addressing વાપરીને networks વચ્ચે packets route કરે
Network Access Layer: physical data transmission handle કરે

મેમરી ટ્રીક: "All Transport Internet Network"

પ્રશ્ન 1(ક OR) [7 ગુણ]

OSI model ને તેના દરેક લેયરની કાર્યક્ષમતા સાથે સમજાવો

જવાબ:

OSI Model network communication માટે seven-layer reference model છે.

graph LR
    A[Application Layer 7] --> B[Presentation Layer 6]
    B --> C[Session Layer 5]
    C --> D[Transport Layer 4]
    D --> E[Network Layer 3]
    E --> F[Data Link Layer 2]
    F --> G[Physical Layer 1]

Layer Functionalities:

Layer	Function	Examples
Physical (1)	Bit transmission	Cables, signals
Data Link (2)	Frame delivery	Ethernet, switches
Network (3)	Routing packets	IP, routers
Transport (4)	End-to-end delivery	TCP, UDP
Session (5)	Dialog management	NetBIOS
Presentation (6)	Data formatting	SSL, compression
Application (7)	User interface	HTTP, email

મેમરી ટ્રીક: "Physical Data Network Transport Session Presentation Application"

પ્રશ્ન 2(અ) [3 ગુણ]

Subnetting ને ટૂંકમાં સમજાવો

જવાબ:

Subnetting મોટા network ને better management માટે નાના sub-networks માં વહેંચે છે.

મુખ્ય સિદ્ધાંતો:

Subnet mask: network અને host portions define કરે
Network efficiency: broadcast traffic ઘટાડે
Address conservation: વધુ સારો IP utilization
Security: network segments ને isolate કરે

Example: Network: 192.168.1.0/24 → Subnets: 192.168.1.0/26, 192.168.1.64/26

મેમરી ટ્રીક: "Subnet Network Efficiency Address Security"

પ્રશ્ન 2(બ) [4 ગુણ]

ડેટા લીક લેયરના Stop and wait ARQ પ્રોટોકોલને ઉદાહરણ આપી સમજાવો

જવાબ:

Stop and Wait ARQ reliable data transmission ensure કરવા માટેનો flow control protocol છે.

કાર્ય પ્રક્રિયા:

Send frame: Transmitter એક frame મોકલે
Wait for ACK: Sender acknowledgment માટે રાહ જુએ
Timeout: ACK ન મળે તો retransmit કરે
Next frame: ACK મળ્યા પછી next frame મોકલે

Sender          Receiver
  |     Frame 1   |
  |-------------->|
  |               |
  |      ACK      |
  |<--------------|
  |     Frame 2   |
  |-------------->|

Example: File transfer માં દરેક packet confirmation માટે રાહ જુએ before sending next.

મેમરી ટ્રીક: "Send Wait Timeout Next"

પ્રશ્ન 2(ક) [7 ગુણ]

IPv4 datagram Header ની આકૃતિ દોરો અને સમજાવો

જવાબ:

IPv4 Header packet routing અને delivery માટે control information ધરાવે છે.

 0                   1                   2                   3
 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
|Version|  IHL  |Type of Service|          Total Length         |
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
|         Identification        |Flags|      Fragment Offset    |
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
|  Time to Live |    Protocol   |         Header Checksum       |
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
|                       Source Address                          |
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
|                    Destination Address                        |
+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+

Field સમજાવટ:

Field	Size	Function
Version	4 bits	IP version (IPv4 માટે 4)
IHL	4 bits	Header length
Type of Service	8 bits	Quality of service
Total Length	16 bits	Packet size
TTL	8 bits	Hop limit
Protocol	8 bits	Next layer protocol
Source/Dest Address	32 bits દરેક	IP addresses

મેમરી ટ્રીક: "Version IHL Service Total TTL Protocol Source Destination"

પ્રશ્ન 2(અ OR) [3 ગુણ]

HTTPS શું છે? HTTPSની મહત્વની વિશેષતાઓની યાદી લખો

જવાબ:

HTTPS (HTTP Secure) secure web communication માટે SSL/TLS વાપરીને encrypted HTTP છે.

મુખ્ય વિશેષતાઓ:

Encryption: Data transit માં encrypted રહે
Authentication: Server identity verify કરે
Data integrity: Data tampering અટકાવે
Trust: SSL certificates validation provide કરે

Security Benefits:

Sensitive information protect કરે
Man-in-the-middle attacks prevent કરે
Search engine ranking boost આપે

મેમરી ટ્રીક: "HTTPS Encrypts Authentication Data Trust"

પ્રશ્ન 2(બ OR) [4 ગુણ]

કોઈપણ બેના જવાબ આપો:

જવાબ:

1) Class B અને C દ્વારા કેટલા bits HOST ID નો ઉપયોગ થાય છે?

Class B: HOST ID માટે 16 bits (65,534 hosts)
Class C: HOST ID માટે 8 bits (254 hosts)

2) Class A અને D ની IP રેન્જ કેટલી છે?

Class A: 1.0.0.0 to 126.255.255.255
Class D: 224.0.0.0 to 239.255.255.255 (Multicast)

Class	Range	Host Bits
B	128.0.0.0 - 191.255.255.255	16 bits
C	192.0.0.0 - 223.255.255.255	8 bits
A	1.0.0.0 - 126.255.255.255	24 bits
D	224.0.0.0 - 239.255.255.255	Multicast

મેમરી ટ્રીક: "B=16, C=8, A=1-126, D=224-239"

પ્રશ્ન 2(ક OR) [7 ગુણ]

Classful IPv4 એડ્રેસ સ્કીમ સમજાવો

જવાબ:

Classful IPv4 Addressing first octets આધારે IP address space ને પાંચ classes માં વહેંચે છે.

Address Classes:

Class	Range	Network Bits	Host Bits	Usage
A	1-126	8	24	Large networks
B	128-191	16	16	Medium networks
C	192-223	24	8	Small networks
D	224-239	-	-	Multicast
E	240-255	-	-	Experimental

pie title IPv4 Address Classes
    "Class A (50%)" : 50
    "Class B (25%)" : 25
    "Class C (12.5%)" : 12.5
    "Class D (6.25%)" : 6.25
    "Class E (6.25%)" : 6.25

લાક્ષણિકતાઓ:

Class A: network દીઠ 16.7 million hosts
Class B: network દીઠ 65,534 hosts
Class C: network દીઠ 254 hosts
મર્યાદાઓ: Address wastage, inflexible allocation

મેમરી ટ્રીક: "A-Large, B-Medium, C-Small, D-Multicast, E-Experimental"

પ્રશ્ન 3(અ) [3 ગુણ]

મોબાઇલ કમ્પ્યુટિંગનો ઉપયોગ કરતી એપ્લિકેશનોના પ્રકારોની યાદી બનાવો

જવાબ:

Mobile Computing Applications:

પ્રકાર	Examples
Communication	WhatsApp, Email, Video calls
Navigation	GPS, Google Maps
E-commerce	Shopping apps, Mobile banking
Entertainment	Games, Streaming, Social media
Business	CRM, Sales tracking
Healthcare	Health monitoring, Telemedicine

Location-based services: GPS navigation, location sharing
Mobile payments: Digital wallets, UPI transactions
Social networking: Facebook, Instagram, Twitter

મેમરી ટ્રીક: "Communication Navigation E-commerce Entertainment Business Healthcare"

પ્રશ્ન 3(બ) [4 ગુણ]

Gateways નો ઉપયોગ સમજાવો અને Gateways ના પ્રકારોની યાદી આપો

જવાબ:

Gateway અલગ અલગ protocols અને architectures વાળા networks ને connect કરે છે.

Gateways ના ઉપયોગ:

Protocol conversion: વિવિધ protocols વચ્ચે translate કરે
Network bridging: અસમાન networks ને connect કરે
Security: Firewall અને access control
Data filtering: Traffic flow manage કરે

Gateways ના પ્રકારો:

Type	Function
Network Gateway	Networks વચ્ચે route કરે
Internet Gateway	Internet સાથે connect કરે
Protocol Gateway	Protocol translation
Application Gateway	Application-level filtering

મેમરી ટ્રીક: "Gateways Convert Bridge Secure Filter"

પ્રશ્ન 3(ક) [7 ગુણ]

Mobile Computing નું આર્કિટેક્ચર દોરો અને સમજાવો

જવાબ:

Mobile Computing Architecture એકસાથે કામ કરતા ત્રણ મુખ્ય components ધરાવે છે.

graph TD
    A[Mobile Device] <--> B[Communication Network]
    B <--> C[Fixed Infrastructure]
    
    A1[Hardware] --> A
    A2[OS & Apps] --> A
    A3[Data] --> A
    
    B1[Wireless Network] --> B
    B2[Protocols] --> B
    B3[Base Stations] --> B
    
    C1[Servers] --> C
    C2[Databases] --> C
    C3[Internet] --> C

Architecture Components:

Component	Elements	Function
Mobile Unit	Devices, OS, Apps	User interface, processing
Communication Network	Wireless links, protocols	Data transmission
Fixed Infrastructure	Servers, databases	Backend services

મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

Mobility: Users connectivity maintain કરીને move કરી શકે
Wireless communication: Data transmission માટે radio waves
Distributed computing: Multiple devices પર processing
Location independence: કોઈપણ જગ્યાએથી services access

પડકારો:

Limited bandwidth: Wireless networks માં capacity constraints
Battery life: Mobile devices માં power limitations
Security: Wireless transmission attacks માટે vulnerable

મેમરી ટ્રીક: "Mobile Communication Fixed - Mobility Wireless Distributed Location"

પ્રશ્ન 3(અ OR) [3 ગુણ]

મોબાઇલ કમ્પ્યુટિંગમાં સુરક્ષા ધોરણોની યાદી બનાવો

જવાબ:

Mobile Computing Security Standards:

Standard	Purpose
WPA3	WiFi security protocol
SSL/TLS	Secure data transmission
IPSec	IP layer security
EAP	Authentication framework
802.11i	Wireless LAN security
FIPS 140-2	Cryptographic module standards

Authentication protocols: User identity verify કરે
Encryption standards: Data confidentiality protect કરે
Access control: Resource permissions manage કરે

મેમરી ટ્રીક: "WPA SSL IPSec EAP 802.11i FIPS"

પ્રશ્ન 3(બ OR) [4 ગુણ]

કોમ્યુનિકેશન Gateway ના મુખ્ય કાર્યો સમજાવો

જવાબ:

Communication Gateway વિવિધ network systems વચ્ચે data exchange manage કરે છે.

મુખ્ય કાર્યો:

Function	Description
Protocol Translation	Protocols વચ્ચે convert કરે
Data Format Conversion	Data formats change કરે
Routing	Messages ને destinations પર direct કરે
Security	Access control અને filtering

વિગતવાર કાર્યો:

Message routing: Data માટે optimal path determine કરે
Error handling: Transmission errors અને recovery manage કરે
Traffic management: Data flow અને congestion control કરે
Authentication: Sender અને receiver identity verify કરે

ફાયદાઓ:

વિવિધ systems વચ્ચે interoperability enable કરે
Network management centralize કરે
Security checkpoint provide કરે

મેમરી ટ્રીક: "Protocol Data Routing Security - Message Error Traffic Authentication"

પ્રશ્ન 3(ક OR) [7 ગુણ]

મિડલવેરનો ઉપયોગ અને મિડલવેરના લિસ્ટ પ્રકારો સમજાવો

જવાબ:

Middleware distributed computing માટે applications અને operating system વચ્ચે software layer provide કરે છે.

Middleware ના ઉપયોગ:

Connectivity: Distributed applications ને link કરે
Interoperability: વિવિધ systems ને એકસાથે કામ કરવા enable કરે
Abstraction: Underlying systems ની complexity hide કરે
Scalability: System growth અને expansion support કરે

graph LR
    A[Applications] --> B[Middleware Layer]
    B --> C[Operating System]
    B --> D[Network Services]
    B --> E[Database Services]

Middleware ના પ્રકારો:

Type	Function	Examples
Message-Oriented	Asynchronous communication	IBM MQ, RabbitMQ
Remote Procedure Call	Synchronous communication	gRPC, XML-RPC
Object Request Broker	Object communication	CORBA
Database Middleware	Database connectivity	ODBC, JDBC
Transaction Processing	Transaction management	Tuxedo
Web Middleware	Web services	Apache, IIS

ફાયદાઓ:

Reduced complexity: Application development simplify કરે
Reusability: Multiple applications માટે common services
Maintainability: Services ના centralized management
Platform independence: વિવિધ systems પર કામ કરે

વિગતવાર સમજાવટ:

Message-Oriented Middleware:

Asynchronous communication enable કરે
Message queues દ્વારા data exchange
Reliability અને fault tolerance provide કરે

RPC Middleware:

Remote functions ને local calls જેવા લાગે
Synchronous communication support કરે
Network transparency provide કરે

Database Middleware:

Multiple databases સાથે connectivity
Data access layer abstraction
Query optimization અને caching

Transaction Processing Middleware:

ACID properties ensure કરે
Distributed transactions manage કરે
Concurrency control provide કરે

Web Middleware:

HTTP requests handle કરે
Load balancing અને caching
Security features provide કરે

Challenges:

Performance overhead: Additional layer adds latency
Complexity: System architecture વધુ complex બને
Vendor dependency: Specific middleware vendors પર dependency

Applications:

Enterprise systems: Large-scale business applications
E-commerce: Online shopping platforms
Banking systems: Financial transaction processing
Telecommunication: Network service management

મેમરી ટ્રીક: "Message RPC Object Database Transaction Web - Connectivity Interoperability Abstraction Scalability"

પ્રશ્ન 4(અ) [3 ગુણ]

મોબાઇલ IP ના કાર્યકારી તબક્કાઓ સમજાવો

જવાબ:

Mobile IP Working Phases networks પર seamless mobility enable કરે છે.

ત્રણ મુખ્ય તબક્કાઓ:

Phase	Function
Agent Discovery	Home/foreign agents શોધવા
Registration	Foreign agent સાથે register
Tunneling	Mobile node પર packets forward

Phase વિગતો:

Agent Discovery: Mobile node advertisements દ્વારા available agents detect કરે
Registration: Mobile node current location home agent સાથે register કરે
Tunneling: Home agent packets encapsulate કરીને foreign agent પર forward કરે

મેમરી ટ્રીક: "Agent Registration Tunneling"

પ્રશ્ન 4(બ) [4 ગુણ]

Mobile IP માટે હેન્ડઓવર મેનેજમેન્ટ સમજાવો

જવાબ:

Handover Management mobile node networks વચ્ચે move કરે ત્યારે connectivity maintain કરે છે.

Handover Process:

Movement detection: Network attachment માં ફેરફાર identify કરે
New agent discovery: નવા foreign agent શોધે
Registration update: Home agent સાથે location update કરે
Data forwarding: Traffic ને નવા location પર redirect કરે

Handover ના પ્રકારો:

Type	Description
Hard Handover	Break-before-make
Soft Handover	Make-before-break
Horizontal	Same technology
Vertical	Different technology

પડકારો:

Packet loss: Handover transition દરમિયાન
Delay: Registration અને tunneling setup time
Resource management: Network resources નો efficient use

મેમરી ટ્રીક: "Movement Discovery Registration Forwarding"

પ્રશ્ન 4(ક) [7 ગુણ]

Mobile IP માં Registration અને Tunneling સમજાવો

જવાબ:

Registration અને Tunneling Mobile IP functionality enable કરવાના core mechanisms છે.

Registration Process:

sequenceDiagram
    participant MN as Mobile Node
    participant FA as Foreign Agent
    participant HA as Home Agent
    
    MN->>FA: Registration Request
    FA->>HA: Forward Request
    HA->>FA: Registration Reply
    FA->>MN: Forward Reply

Registration Steps:

Request: Mobile node foreign agent ને registration request મોકલે
Forward: Foreign agent request ને home agent પર forward કરે
Authentication: Home agent mobile node identity verify કરે
Reply: Home agent registration confirm કરતો reply મોકલે

Tunneling Mechanism:

Component	Function
Encapsulation	Original packet ને wrap કરે
Tunnel Endpoint	Home અને foreign agents
Decapsulation	Destination પર packet unwrap કરે
Routing	Tunnel દ્વારા traffic direct કરે

Tunneling Process:

Packet arrival: Mobile node માટે data home agent પર આવે
Encapsulation: Home agent packet ને foreign agent address સાથે wrap કરે
Tunnel transmission: Packet tunnel દ્વારા foreign agent પર જાય
Decapsulation: Foreign agent unwrap કરીને mobile node ને deliver કરે

ફાયદાઓ:

Transparency: Applications ને mobility ની જાણ નથી
Connectivity: Movement દરમિયાન communication maintain કરે
Scalability: Multiple mobile nodes support કરે

મેમરી ટ્રીક: "Registration Request Forward Authentication - Tunneling Encapsulation Transmission Decapsulation"

પ્રશ્ન 4(અ OR) [3 ગુણ]

Snooping TCP સમજાવો

જવાબ:

Snooping TCP wireless networks પર wireless link errors handle કરીને TCP performance improve કરે છે.

કાર્ય પ્રક્રિયા:

Base station monitoring: TCP packets observe કરે
Local retransmission: Wireless link errors locally handle કરે
Cache management: Transmitted packets ની copies store કરે
Error recovery: Sender involve કર્યા વિના lost packets retransmit કરે

મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

Feature	Benefit
Transparent	TCP endpoints માં કોઈ changes નથી
Local recovery	Faster error correction
Reduced timeouts	Unnecessary retransmissions prevent કરે

મેમરી ટ્રીક: "Snooping Monitors Local Cache Recovery"

પ્રશ્ન 4(બ OR) [4 ગુણ]

Mobile IP મા પેકેટ ડિલિવરી સમજાવો

જવાબ:

Mobile IP માં Packet Delivery location ને ધ્યાન આપ્યા વિના mobile nodes પર data પહોંચાડે છે.

Delivery Process:

graph LR
    A[Correspondent Node] --> B[Home Network]
    B --> C{Mobile Node Location?}
    C -->|Home| D[Direct Delivery]
    C -->|Away| E[Home Agent]
    E --> F[Tunnel to Foreign Agent]
    F --> G[Mobile Node]

Delivery Scenarios:

Scenario	Path	Method
At Home	Direct	Normal IP routing
Away	Via HA/FA	Tunneling
Roaming	Triangle routing	Indirect path

Packet Flow Steps:

Address resolution: Mobile node location determine કરે
Route selection: Direct અથવા tunneled delivery choose કરે
Encapsulation: Tunneling જરૂરી હોય તો packet wrap કરે
Forwarding: Appropriate destination પર send કરે
Decapsulation: Foreign agent પર packet unwrap કરે
Final delivery: Mobile node ને deliver કરે

મેમરી ટ્રીક: "Address Route Encapsulation Forward Decapsulation Delivery"

પ્રશ્ન 4(ક OR) [7 ગુણ]

DHCP કેવી રીતે કાર્ય કરે છે એ આકૃતિ દોરી સમજાવો

જવાબ:

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) devices ને automatically IP addresses અને network configuration assign કરે છે.

DHCP Working Process:

sequenceDiagram
    participant C as Client
    participant S as DHCP Server
    
    C->>S: 1. DHCP Discover (Broadcast)
    S->>C: 2. DHCP Offer
    C->>S: 3. DHCP Request
    S->>C: 4. DHCP ACK
    
    Note over C,S: Lease Time
    
    C->>S: 5. DHCP Renewal Request
    S->>C: 6. DHCP ACK

ચાર-પગલાની પ્રક્રિયા:

Step	Message	Function
1	DISCOVER	Client IP માટે broadcast request કરે
2	OFFER	Server available IP address offer કરે
3	REQUEST	Client specific IP address request કરે
4	ACK	Server IP assignment confirm કરે

DHCP Components:

DHCP Server: IP address pool અને assignments manage કરે
DHCP Client: Assigned configuration request કરે અને વાપરે
DHCP Relay: Subnets પર DHCP messages forward કરે
Address Pool: Available IP addresses નો range

Configuration Information Provided:

IP Address: Unique network identifier
Subnet Mask: Network boundary definition
Default Gateway: Other networks નો route
DNS Servers: Domain name resolution
Lease Time: IP assignment નો duration

ફાયદાઓ:

Automatic configuration: Manual IP assignment ની જરૂર નથી
Centralized management: Network configuration માટે single point
Efficient utilization: Dynamic allocation waste prevent કરે
Reduced errors: Manual configuration mistakes eliminate કરે

મેમરી ટ્રીક: "Discover Offer Request ACK - Server Client Relay Pool"

પ્રશ્ન 5(અ) [3 ગુણ]

WLAN ના પ્રકાર જણાવો અને કોઈપણ એક સમજાવો

જવાબ:

WLAN પ્રકારો:

Type	Standard	Frequency
Infrastructure	802.11	2.4/5 GHz
Ad-hoc	IBSS	2.4/5 GHz
Mesh	802.11s	Multiple

Infrastructure WLAN સમજાવટ:

Access Point (AP): બધા communications માટે central coordinator
BSS (Basic Service Set): Single AP નો network coverage area
ESS (Extended Service Set): Multiple interconnected BSSs
Distribution System: Multiple APs ને connect કરતું backbone

લાક્ષણિકતાઓ:

બધા communication access point દ્વારા જાય છે
Centralized network management
વધુ સારું security અને performance control

મેમરી ટ્રીક: "Infrastructure Ad-hoc Mesh - AP BSS ESS Distribution"

પ્રશ્ન 5(બ) [4 ગુણ]

નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ આપો:

જવાબ:

1) Ad hoc Network ના ઉપયોગોની યાદી આપો:

Use Case	Application
Emergency	Disaster recovery, rescue operations
Military	Battlefield communications
Conferences	Temporary meeting networks
Home	Device-to-device communication
Vehicular	Car-to-car networks

2) મોબાઇલ કમ્પ્યુટિંગની Entities અને Terminology ની યાદી લખો:

Entities:

Mobile Node (MN): Moving device
Home Agent (HA): Permanent network representative
Foreign Agent (FA): Temporary network coordinator
Correspondent Node (CN): Communication partner

Terminology:

Handover: Network switching process
Roaming: Moving between networks
Care-of Address: Temporary IP address

મેમરી ટ્રીક: "Emergency Military Conference Home Vehicular - MN HA FA CN"

પ્રશ્ન 5(ક) [7 ગુણ]

સ્વચ્છ આકૃતિ સાથે WLAN ના આર્કિટેક્ચરને સમજાવો

જવાબ:

WLAN Architecture access points દ્વારા communicate કરતા wireless stations ધરાવે છે.

graph TD
    subgraph "BSS 1"
        A[Laptop] --> AP1[Access Point 1]
        B[Phone] --> AP1
        C[Tablet] --> AP1
    end
    
    subgraph "BSS 2"
        D[Desktop] --> AP2[Access Point 2]
        E[Printer] --> AP2
    end
    
    AP1 --> DS[Distribution System]
    AP2 --> DS
    DS --> F[Wired Network/Internet]
    
    subgraph "Ad-hoc Network"
        G[Device A] <--> H[Device B]
        H <--> I[Device C]
    end

Architecture Components:

Component	Function	Coverage
STA (Station)	Wireless device	Point
AP (Access Point)	Network coordinator	BSS area
BSS (Basic Service Set)	Single AP coverage	~100m radius
ESS (Extended Service Set)	Multiple connected BSS	Large area
DS (Distribution System)	AP interconnection	Building/campus

WLAN Architecture ના પ્રકારો:

1. Infrastructure Mode:

Centralized: બધા traffic access points દ્વારા
Managed: Network administration અને security
Scalable: Coverage area expand કરવામાં easy

2. Ad-hoc Mode (IBSS):

Peer-to-peer: Direct device communication
Decentralized: કોઈ central coordinator નથી
Temporary: Specific needs માટે quick setup

મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

Mobility: Users coverage area માં move કરી શકે
Wireless medium: Communication માટે radio waves
Shared bandwidth: Multiple users channel capacity share કરે
Security: Protection માટે WPA/WPA2/WPA3 protocols

Standards અને Frequencies:

802.11a: 5 GHz, up to 54 Mbps
802.11b: 2.4 GHz, up to 11 Mbps
802.11g: 2.4 GHz, up to 54 Mbps
802.11n: 2.4/5 GHz, up to 600 Mbps
802.11ac: 5 GHz, up to 6.93 Gbps

મેમરી ટ્રીક: "STA AP BSS ESS DS - Infrastructure Ad-hoc"

પ્રશ્ન 5(અ OR) [3 ગુણ]

5G ની લાક્ષણિકતાઓ લખો

જવાબ:

5G મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

Feature	Specification
Speed	Up to 10 Gbps સુધી
Latency	< 1 millisecond
Connectivity	1 million devices/km²
Reliability	99.999% availability
Bandwidth	100x વધારો
Energy	90% ઘટાડો

Advanced Capabilities:

Enhanced Mobile Broadband (eMBB): Ultra-fast data speeds
Ultra-Reliable Low Latency (URLLC): Mission-critical applications
Massive Machine Type Communication (mMTC): IoT connectivity

મેમરી ટ્રીક: "Speed Latency Connectivity Reliability Bandwidth Energy"

પ્રશ્ન 5(બ OR) [4 ગુણ]

નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ આપો:

જવાબ:

1) communication middleware ની પ્રકારોની યાદી લખો:

Type	Function
Message-Oriented	Asynchronous messaging
RPC-based	Remote procedure calls
Object-Oriented	Distributed objects
Service-Oriented	Web services
Database	Data access layer

2) Mobile IP ના સંદર્ભમાં "Home Agent" ની વ્યાખ્યા આપો:

Home Agent (HA) mobile node ના home network પરનો router છે જે:

Registration maintain કરે: Mobile node નું current location track કરે
Packets tunnel કરે: Mobile node ના foreign location પર data forward કરે
Address management: Mobile node નું permanent IP address manage કરે
Authentication: Registration દરમિયાન mobile node identity verify કરે

Functions:

Mobile node home થી દૂર હોય ત્યારે proxy તરીકે કામ કરે
Mobile node માટે destined packets intercept કરે
Foreign agents સાથે tunnels create કરે

મેમરી ટ્રીક: "Message RPC Object Service Database - HA Maintains Tunnels Address Authentication"

પ્રશ્ન 5(ક OR) [7 ગુણ]

Bluetooth protocol stack આકૃતિ સાથે સમજાવો

જવાબ:

Bluetooth Protocol Stack short-range wireless communication માટે layered architecture provide કરે છે.

graph LR
    A[Applications] --> B[Application Layer]
    B --> C[OBEX/SDP/TCS]
    C --> D[RFCOMM]
    D --> E[L2CAP]
    E --> F[HCI - Host Controller Interface]
    F --> G[Link Manager Protocol - LMP]
    G --> H[Baseband]
    H --> I[Radio Layer]

Protocol Stack Layers:

Layer	Function	Protocols
Application	User applications	Audio, File transfer
Middleware	Services	OBEX, SDP, TCS
Transport	Data delivery	RFCOMM
Network	Packet management	L2CAP
Interface	Host-Controller	HCI
Management	Link control	LMP
Data Link	Channel access	Baseband
Physical	Radio transmission	2.4 GHz ISM

Layer વિગતો:

Upper Layers:

OBEX: File transfers માટે Object Exchange Protocol
SDP: Available services શોધવા માટે Service Discovery Protocol
TCS: Voice calls માટે Telephony Control Specification
RFCOMM: Bluetooth પર serial port emulation

Lower Layers:

L2CAP: Multiple connections manage કરે છે Logical Link Control
HCI: Communication standardize કરે છે Host Controller Interface
LMP: Connection setup handle કરે છે Link Manager Protocol
Baseband: Time slots અને frequency hopping manage કરે

મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

Frequency Hopping: 79 channels પર 1600 hops/second
Piconet: 8 devices સુધીનું network
Scatternet: Multiple overlapping piconets
Power Classes: Class 1 (100m), Class 2 (10m), Class 3 (1m)

ફાયદાઓ:

Low power consumption: Battery devices માટે suitable
Automatic pairing: Easy device connection
Interference resistance: Frequency hopping spread spectrum
Cost effective: Low implementation cost

Applications:

Audio streaming: Headphones, speakers
Data transfer: Devices વચ્ચે file sharing
Input devices: Keyboards, mice
IoT devices: Sensors, smart home devices

મેમરી ટ્રીક: "Application Middleware Transport Network Interface Management DataLink Physical"